بررسی سیست مهاي انرژي در کاتا و کومیته

مقدمه: کاراته به دو نوع کاتا و کومیته تفکیک م یشود. طبق برخی از مطالعات، کاتا ب هعنوان شیوه موث ر براي تمرین و تقویت
آمادگی قلبی - عروقی در تمرینات کاراته بکار م یرود ( 1). کاتا یک سري حرکات از پیش تعیین شده اي است که سریع و
انفجاري، در برابر حریف فرضی انجام م یشود، در حال یکه کومیته نبرد همراه با برخورد است. مدت زمان لازم براي اجراي کاتا
حدود 60 تا 120 ثانیه م یباشد، در حالی که براي کومیته سه دقیقه در مردان بزرگسال و دو دقیقه در زنان بزرگسال و جوان
م یباشد( 2). با توجه به این تفاوت زمانی ممکن است از نظر برخی ویژگی هاي فیزیولوژیکی بین ورزشکاران کاتا و کومیته
تفاوت هایی وجود داشته باشد. سرعت بیشینه و قدرت انفجاري دو فاکتور مهمی در کاراته هستند. این پارامترها با سطح رقابت
ورزشکاران همبستگی بالایی دارد. چرا که در تحقیقات انجام شده قدرت انفجاري کارات هکاهاي در سطح بین المللی 14 % از کاراته
کاهاي در سطح ملی بیشتر است. اما در مطالع هاي دیگر که کاتا و کومیته را از نظر قدرت انفجاري با هم مقایسه کرد هاند مشاهده
شده است که تفاوت معنی داري بین این دو گروه وجود ندارد ( 2). بنابراین می توان گفت که اهمیت قدرت انفجاري در کاتا و
کومیته یکسان است. براي سنجش توان عضلانی پایین تنه در هنرهاي رزمی از تست وینگیت (تست 30 ثانیه اي روي چرخ
که PP . 2) را محاسبه کرد AP) 1) و توان متوسط PP) کارسنج) استفاده می شود، با استفاده از تست وینگیت می توان توان اوج
که ظرفیت گلیکولیزي بی هوازي را نشان م یدهد، طبق مطالعات انجام شده در کاتا و کومیته – هر دو - AP ظرفیت فسفاژن و
در مردان نسبت به زنان بیشتر است. توان میانگین هم که ظرفیت عضلات پا را براي انجام حرکات قدرتمند نشان م یدهد، در زنان
کمتر از مردان می باشد( 2). این نشان م یدهد که زنان استفاد ه کمتري از توان و قدرت دارند؛ در عوض بر حرکات موزون بیشتر
تأکید م یکنند. در حال یکه مردان در حرکات انفجاري از نیرو و قدرت بیشتر بهره می گیرند. بنابراین از این نکته م یتوان نتیجه
گرفت که در تمرینات آماده سازي مردان روي فاکتور قدرت بیشتر تأکید شود.
از نظر سیستم هاي انرژي و توان متابولیکی م یتوان گفت: طبق مطالعات انجام شده، در مقایس ه کاتا و کومیته مردان، منابع هوازي
در کومیته ( 74 %) نسبت به کاتا ( 50 %) بیشتر است. در حال یکه در کاتا منابع ب یهوازي بیشتر مشاهده شده است. این تفاوت ناشی
از اختلاف در به کارگیري عضلات و کنترل مورد نیاز در این دو سبک و متفاوت بودن مدت زمان عملکرد ( 240 ثانیه کومیته و
138 ثانیه در کاتا) م یباشد. در زنان، احتمالاً به علت بیشتر بودن شدت حرکات انفجاري، یک اختلافی فقط در منابع فسفازن، بین
( کاتا و کومیته وجود دارد (حدود 30 درصد در برابر 14 درصد) ( 2). (شکل 1
1. Peak power
2 . Average power
مجموعه مقالات همایش ملی علم و کاراته، اول تا سوم آبان 1390 دانشگاه تبریز
( شکل( 1
در کومیته تقریباً 70 % انرژي کل مصرفی از منابع هوازي، 20 % از فسفاژن و 10 % از بی هوازي با لاکتات تأمین م یشود( 2). اما در
کاتا منابع هوازي و بی هوازي تقریباً برابر هستند. این نشان م یدهد که در تمرینات آماده سازي کومیته نسبت به کاتا، روي توان
هوازي باید بیشتر تأکید شود. همچنین تحقیقات انجام شده، نشان داده است که 7 هفته تمرینات متناوب با شدت بالا، دوبار در
هفته، م یتواند ظرفیت هوازي و ب یهوازي – هردو - را بهبود بخشد( 3). بنابراین مربیان می توانند از این روند تمرینی در جهت
رسیدن به این هدف استفاده نمایند.
م یدانیم که کاراته در چهار بخش حرکتی شامل ضربه با پا، ضربه با دست، جهش هاي متوالی و کوتاه و جهش هاي بلند و
انفجاري انجام م یگیرد. پس در مجموع م یتوان گفت در کاراته داشتن سرعت، انعطاف پذیري (به ویژه در مفصل لگن) و چابکی
امري اجتناب ناپذیر است. از طرفی عملکرد کاراته به حداکثر قدرت و سرعت وابسته است، لذا به مربیان توصیه می شود: در
جهت تقویت این فاکتورهاي مهم و اساسی در دوره آماده سازي حداکثر تلاش خود را انجام دهند. براي ارزیابی میزان پیشرفت
در فاکتورهاي ذکر شد ه نیز م یتوانند از آزمو نهایی مثل تست وینگیت بالاتنه، سرعت دویدن در مسافت هاي کمتر از 50 متر،
آزمون پرش عمودي و افقی، آزمون اسکات، آزمون ایلینویز و ... استفاده نمایند.
Reference
1) Yoshitaka yoshimura and hiroyuki Imamura, effects of basic karate exercise on maximal oxygen uptake in sedentary
collegiate women, (2010), journal of health science,56(6), 721-726
2) Christian Doria , Arsenio Veicsteinas , Eloisa Limonta , Martina A. Maggioni , Pierluigi Aschieri, Fabrizio Eusebi , Giorgio
Fano` , Tiziana Pietrangelo, (2009), Energetics of karate (kata and kumite techniques) in top-level
Athletes, Eur J Appl Physiol , 107:603–610.
3) G. Ravier, B. Dugue´ , F. Grappe J. D. Rouillon, (2009), Impressive anaerobic adaptations in elite karate athletes due to few
intensive intermittent sessions added to regular karate training, Scand J Med Sci Sports 2009: 19: 687–694.

راضیه شیري
دانشجوي کارشناسی ارشد فیزیولوژي ورزشی دانشگاه تبریز